Nuit en Paris

Geïnspireerd door Feel the Night heb ik in Parijs onlangs een aantal foto's gemaakt. Midden in de stad, waar de nacht niet werkelijk te beleven is, maar waar toch - door bijzondere verlichting - interessante situaties ontstaan. Zoals deze.

Het zette me aan het denken over eerdere foto's die ik 's nachts maakte. Eenmaal thuis heb ik die verzameld. Ik denk dat ik op zoek ga naar meer, want het is intrigerend welke sferen je tegenkomt. Van spook- tot sprookjesachtig. Van ronduit eng tot 'goedkoop'. Juist die verscheidenheid is boeiend.

Ander werk

Na alle berichten over exposities en boeken, nu weer een zomaar-foto. Het is november, en dat is doorgaans de maand van Paris Photo. Dit jaar bezochten Titeke Postma en ik weer de Franse hoofdstad om de grote beurs in het Grand Palais te bekijken. We waren dit jaar een beetje teleurgesteld vanwege het vele archiefwerk dat opdook. Alsof de galeriehouders geen nieuwe dingen durfden proberen. Alsof ze - net als de rest van de wereld - de adem even inhielden in afwachting van wat komen gaat.

Buiten Paris Photo om raken we ook altijd geïnspireerd door de stad zelf. En in de loop der jaren hebben we elk zo onze eigen series waaraan we werken als we in Parijs zijn. Titeke richt haar camera vaak op interessante graffiti, rokers (al zijn die wat uit) en bijzondere affiches. Dat laatste ben ik van de weeromstuit ook gaan doen, omdat het leuk is te zoeken in een overdaad aan papierlagen en kleuren naar bijvoorbeeld een soort landschappen. Of gewoonweg een nieuwe (abstracte) compositie. Zoals deze.

En dan zijn er nog meer beelden - al dan niet uit series, al dan niet van mezelf - om te laten zien en bespreken. Maar dat komt in de loop van deze maand.

Een boek

Ik had al een boek. Sterker nog, ik had al meer boeken gemaakt. Maar mijn laatste mijlpaal was toch al weer van een paar jaar geleden: De achterban, supporters van SC Cambuur in 2011. Vijf jaar geleden!

Deze stapel glimt me dan ook tegemoet. Ik ben heel blij met het resultaat van een paar jaar rondreizen, fotograferen, schrijven, bijwerken en oppoetsen. Deze Foodtocht door Friesland komt hiermee bijna ten einde. Bijna, want de Nederlandse versie komt in het voorjaar uit. De Engelse variant is nu klaar. A Slow Food Guide to Friesland gaat binnenkort de wereld over, als Stenden University het boek uitdeelt onder haar contacten.

Dank aan iedereen die hier aan heeft meegewerkt. Als ondernemer of recensent, als meedenker, vormgever of uitgever. Onze inspanningen hebben iets heel moois opgeleverd en dat wordt alleen nog maar mooier.

Zwarte Haan

Wat is het wad toch mooi. Ik kan me goed voorstellen dat kunstenaars zich steeds maar weer laten inspireren door dit gebied. Met elk weertype, in elk seizoen en op alle momenten van de dag zie je er weer andere dingen. Of dezelfde zaken, maar in een ander licht. Dat van de vuurtoren op Ameland bijvoorbeeld.

Nacht van de Nacht

De pracht van de nacht verdient meer waardering. Dat is de boodschap van alle partijen, die gisteravond de intentieverklaring ondertekenden voor een donker Werelderfgoed Waddenzee. Ik wandelde mee - met Duncan. Langs boerderijen met enthousiaste sprekers, en over de zeedijk richting zonsondergang.

Het was een schitterende avond, die eigenlijk na terugkeer in Zwarte Haan nog mooier werd. De sterren fonkelden, en het wad lang er glad bij. Niet stil, want in de verte hoorde je de ganzen en strandlopers. Dat het nog maar heel lang zo mooi, en misschien snel nog donkerder mag zijn.

www.feelthenight.com

Extra, extra...

Het is bijna zover. Morgen of woensdag verhuizen weer een paar foto's van mij naar Amsterdam, waar ze komen te hangen in de Extra Face the Dutch expositie in Galerie Beeldend Gesproken. Ter gelegenheid van Art West zijn ze daar dit weekend te zien. Samen met werk van Anton Havelaar, Mariska Karto, Wim Koen, Margaret Lansink, Elmer van der Marel, Jenny Boot, Ton Dirven, Nelske Elzer, Aloys Ginjaar, Marinka Masséus, Maartje Roos, Tina van Turnhout en Edel Verzijl. Uiteraard ontbreekt de belangrijke schakel en producer - Astrid Verhoef - niet.

Op deze aankondiging is een van mijn foto's al te zien, het platte 'blauwe' landschap in het midden. Onderdeel van een kleine serie On the move, die ik in Schotland heb gemaakt. O, ik mis Schotland…

Maar andere landen zijn ook mooi, en ik hoop binnenkort zuidelijker foto's te maken. Dan kom ik daar via dit blog weer op terug.

Equal Pay

De repetities voor het iepenloftspul in Jorwert zijn in volle gang. De acteurs wagen zich dit jaar aan een bijzonder experiment: Londen '68, een theaterversie van de film Made in Dagenham. Bijzonder, omdat de hoofdrolspeelster Rita door twee actrices wordt gespeeld, evenals haar man Eddy door twee acteurs wordt vertolkt. Zo hoopt regisseur Tjerk Kooistra de dilemma's te kunnen verbeelden waar de twee mee worstelen. De andere acht acteurs spelen samen veertig rollen.

Made in Dagenham/Londen '68 gaat over de strijd van de 850 vrouwen die in de Ford-fabriek in de Londense wijk Dagenham werken. Ze komen erachter dat ze veel minder betaald krijgen dan hun 55.000 mannelijke collega's en komen in opstand. Rita wordt tegen wil en dank tot stakingsleidster gebombardeerd met alle gevolgen van dien.

Ze voert niet alleen een sociale strijd in de fabriek en met de vakbond, maar ook een persoonlijke en innerlijke strijd als vrouw en moeder. Evenals Eddy, die niet alleen haar echtgenoot, maar ook fabrieksmedewerker die zijn baan dreigt kwijt te raken.

Een stevige strijd, in een bijzondere tijd.

(Gisteren mocht ik de repetities bijwonen, in verband met een verhaal voor de Leeuwarder Courant)

Op naar De Hallen

(foto Edel Verzijl)

Laat ik het nog maar een keer zeggen: dit is niet mijn foto. Het is er een van Edel Verzijl en zij was net als ik deelnemer aan Face The Dutch, de groepsexpositie die vorig jaar te zien was tijdens Photoville in New York en op Photo Festival Leiden. Exposanten uit die groep zijn nu met hetzelfde werk uitgenodigd in De Hallen tijdens Art West. Tot en met 15 november hangt het daar op grote banieren.

En dat niet alleen: dankzij Astrid Verhoef mochten zij die meedoen bovendien ander werk insturen dat tijdens het openingsweekend te zien is in galerie Beeldend Gesproken in de Hannie Dankbaarpassage. Ik zal daar vertegenwoordigd zijn met drie werken. De promotie van al dat moois begint deze week, bijvoorbeeld hier, op mijn blog. En wat de foto's betreft: alleen de afwerking nog, dan ben ik er klaar voor.

Wie tussen 2 september en 15 november in Amsterdam is… Ga vooral even kijken!

Move to the west

De deelname aan Photoville 2015 krijgt een staartje. Astrid Verhoef, die vorig jaar de Face the Dutch expositie produceerde, nam ons na New York al mee naar het Photo Festival Leiden. Nu gaan deelnemers uit dezelfde groep met dezelfde foto's exposeren in De Hallen in Amsterdam. Onze beelden komen op grote banieren te hangen.

Naast deze Face the Dutch-bijdrage mochten de deelnemers ander werk insturen, dat een plek zou kunnen krijgen in Galerie Beeldend Gesproken die in De Hallen is gevestigd. Ik stuurde verschillende mogelijkheden in. Daarvan is bovenstaand beeld gekozen, waar een tweede bij hoort: On the move. En View from Vlieland, een beeld dat ooit deel uitmaakte van mijn project over Datingsites (Huwelijksmarkten).

Deze foto's zullen te zien zijn tijdens het openingsweekeinde van 2 september. De banieren blijven veel langer hangen, tot half november waarschijnlijk. En dat allemaal in samenwerking met Art West.

Een mooie meevaller en stimulans om door te gaan met eigen werk.
 

Complexe collages

In haar atelier heeft Trijnie van der Wal (75) zich de afgelopen maanden uitgesloofd om op tijd haar expositie in het Fries Museum af te krijgen. Ze maakte meterslange en -hoge collages, die ze vervolgens fotografeerde, liet printen in zwartwit en weer inkleurde.

Het Fries Museum had al een van deze werken in zijn bezit: The rural view of Sara Lee. Hierin richt Van der Wal haar blik op de omgeving van haar huidige woonplaats Joure. Ook de zetel van koffiebrander Douwe Egberts, tegenwoordig onderdeel van Sara Lee.

Het viel haar op dat hondenbezitters van nu gekleed gaan in een zelfde soort kleding en dat ze op een bijzondere manier met hun dieren omgaan. Heel anders dan haar vader vroeger, die broodjager was. Zijn hond liep altijd los en was soms een paar dagen de hort op. In haar zeer complexe werken zet ze beide groepen door elkaar heen, het is aan de kijker de tegenstellingen te analyseren. Heit komt er ook in voor.

De expositie die nu in het Fries Museum te zien is, laat nieuwe aanwinsten van het museum zien, een viertal andere collage-schilderijen. Oud-conserator Rudy Hodel kwam speciaal bij de opening om een woordje te spreken. Hij plaatste Van der Wal tussen de dadaïst Kurt Switters en de hedendaagse Thomas Hirschhorn. 'Zij verbindt de 20ste- met de 21-ste-eeuwse kunst.'

Meer hierover vrijdag 22 juli in Freed, de cultuurbijlage van de Leeuwarder Courant.

Mankes' slootje

Museum Belvédère verwierf afgelopen jaar een schilderij van Jan Mankes: Slootje met overhangende dopheide (1914). Het is het uitgangspunt voor een verkooptentoonstelling, die op 15 augustus begint. De verjaardag van Mankes.

De ruim honderd aangeschreven en deelnemende kunstenaars laten zich inspireren door het schilderij. Enige voorwaarde is dat zij zich houden aan dezelfde maat, namelijk 23 bij 29,5 centimeter. Ze verklaren zich bovendien bereid hun werk te verkopen op een afsluitende veiling en mogen zelf bepalen welk percentage van de opbrengst ze afstaan aan het museum. Het initiatief is bedoeld als nieuwe manier om geld te genereren voor Belvédère. (ik schreef er in februari al over in de Leeuwarder Courant).

Omdat ik vorig jaar mee deed aan de expositie Improvisaties op wind, water en wad sta ik op de lijst. Ik mag dus ook meedoen. Toen ik de brief kreeg, wist ik meteen al welke foto ik wilde insturen. Nu moet de afronding nog, maar aan de deadline voor het inleveren (1 juni) heb ik voldaan.

De reactie van directeur Han Steenbruggen stemt me hoopvol. Wanneer er anderen net zo over denken als hij, verkoop ik het misschien wel. Dat is voor alle partijen leuk.

Scherp gesneden

Kunst aan de Ee zit er weer op. Tien dagen lang liep het bezoek in en uit in het voormalige pand van Woudsend Verzekeringen, nu eigendom van woningbouwvereniging Elkien. Galeriehoudster Iris ten Cate had er weer een mooi evenement van gemaakt. Kunstenaars konden zichzelf goed presenteren, er werd druk verkocht en er zijn mooie contacten gelegd.

Baukje Venema en ik hopen nog eens samen met Sacha Janzee en Nina Veluwenkamp iets te doen met onze liefde voor 'blokjes'. Wie weet over twee jaar, als er dan weer een Kunst aan de Ee op het programma staat. Of op een andere locatie, als dat zo uitkomt.

Ik had over belangstelling niet te klagen. Tientallen mensen lieten zich verleiden tot het samenstellen van een serie van zes foto's uit de beeldencollectie Jouw Verhaal. Dit keer had ik er een heus gedicht bij, van Jochum van der Wal uit Wijhe:

Blauw meisje, kattenkop
Pas op!
Als de wind draait
Komt de vloed
We kunnen gaan.

Er was bovendien meer dan gemiddelde interesse voor mijn waddenfoto's. Heel jammer dus, dat mijn kaarten van het viertal nog niet klaar waren. Maar goed, er komen vast andere gelegenheden om er iets mee te doen.

Vandaag was ik in de buurt en kon ik de kaarten (model notarisenvelop) ophalen bij Rekladruk in Gytsjerk. Moesten ze nog gesneden worden. Maar goed, dat kostte maar een paar minuten en leverde bovendien weer een interessante foto op.

Expoperikelen

Na succesvolle presentaties in Leeuwarden en Heerenveen (Museum Belvédère) neem ik mijn waddenfoto's deze week mee naar Woudsend voor Kunst aan de Ee. Vrijdag is de opening van deze tiendaagse.

Organisator Iris ten Cate deelde afgelopen week een flitsend filmpje dat ik ook op Facebook en LinkedIn heb gedeeld. Op haar website zijn alle deelnemende kunstenaars te vinden. Ik ben een van hen, dus. Er doen niet veel fotografen mee. Behalve ik zijn dat onder anderen Jasper Geenhuizen en Baukje Venema.

Naast mijn waddenserie neem ik enkele jachthuttenfoto's mee. Veel boeken en ansichtkaarten om te verkopen. En mogelijk twee grote zwart-witte werken, om even iets heel anders te laten zien. En als de ruimte het toelaat, overweeg ik nog de presentatie Jouw Verhaal van Noorderlicht 2012 (ook wel Wild Collection) mee te nemen. Maar dan vooral om mensen te laten zien welke foto's ze zouden kunnen kopen, en hoe ze die zouden kunnen laten printen.

Rollers en bussen

Dit is Klasien van der Werf uit Bolsward, educatief auteur, die de afgelopen jaren enigszins is overvallen door succes. Ze volgde vier jaar geleden een workshop bij (toevallig oud-Leeuwarder) Jack Liemburg in Apeldoorn, een expressionistisch schilder. Een beetje zoals Herman Brood. In de weer met spuitbussen en verfrollers.

Klasien had er lol in. En wat ze maakt, valt in de smaak bij anderen. Dat blijkt wel. Ze heeft al op verschillende plaatsen geëxposeerd, maakt veel schilderijen in opdracht en verdient leuk met haar werk. Ik portretteerde haar voor de Leeuwarder Courant en schreef een artikel over haar voor de cultuurpagina's.

De vrolijke schilderijen zijn te koop via de website van Klasien: www.paintingsby-us.nl. Omdat ze veel in opdracht schildert, heeft ze weinig tijd voor eigen werk. 'Als ik nu weer zou exposeren, moet ik eerst tijd nemen om nieuw werk te maken. Anders zouden mensen steeds hetzelfde zien', zegt ze.

Wie benieuwd is wat ze zoal in opdracht maakt, kan haar het best volgen via Facebook.

@ard.app.el geopend

(foto Gea Schenk)

Drie fotografen in actie. Baukje Venema die een foto van mij maakt, Gea Schenk die een foto van ons maakt en ondergetekende die poseert. En dat allemaal tijdens de opening van de expositie @ard.app.el in MartiniPlaza afgelopen vrijdag.

Alle drie doen we mee aan de tentoonstelling, samengesteld door Lê Huynh van Lê Art Gallery, in samenwerking met MartiniPlaza. Vorig jaar kwam uit deze samenwerking de expositie Bowie-Lesque voort die - mede door het overlijden van David Bowie - extra aandacht trok naar Groningen. Zowel MartiniPlaza als het Groninger Museum profiteerden daarvan.

Dit keer koos Lê als thema De Aardappeleters van Vincent van Gogh. Waarbij 24 kunstenaars de vrije hand kregen, als ze zich maar lieten inspireren door hetzij de aardappel, hetzij het avondeten als ontmoetingsmoment voor het gezin. Er rolden zeer diverse producties uit. Van ingetogen fotografie van Maartje Roos tot de uitbundige schilderijen van Erik Zwezerijnen.

Maartje Roos reisde speciaal naar Nuenen, waar ze het huisje fotografeerde dat Van Goghs inspiratie was, zoals hij in zijn brieven schrijft. Zwezerijnen maakte een drieluik van een man, een vrouw en een hond aan tafel rond een pan piepers. Verwijzend naar de uitdrukking 'de hond in de pot vinden'.

Gea Schenk toont een aantal foto's uit haar serie over de broers Poppo en Engel, en Baukje Venema koos een portret van de Bildtse zanger Jan de Vries in een aardappelveld, dat ze maakte voor het Project 740, onderdeel van Mooie Plaatsys. De Vries trad ook nog op met zijn Bildtse liedjes. Zo was daar de cirkel rond.

Uitnodiging

Mijn pieper - Roseval On Pedestal - is in Groningen. Afgelopen vrijdag een hele reis moeten ondernemen om het werk op tijd bij Lê Huynh in MartiniPlaza te krijgen, maar het is allemaal gelukt. Van 21 mei tot en met 31 december van dit jaar hang ik tussen schilders als Erik Zwezerijnen, Hendrik Elings, en collega-fotografen als Maartje Roos, Jenny Boot en Gea Schenk.

Het is voor het eerst dat ik een foto heb laten afdrukken en plakken achter plexiglas. Bij Wilcovak in Hoogeveen. Het ziet er bijzonder glossy uit en dat past bij het beeld, vind ik. De art foyer van MartiniPlaza is reusachtig en ik ben blij dat ik voor deze foto heb gekozen (100x83 cm), die niet verdrinkt op de wand.

Aanstaande vrijdag is de opening, 16.30 tot 19.30 uur. Kunstenaars zijn aanwezig, evenals hapjes, drankjes en muziek. Dus wie belangstelling heeft, is bij deze uitgenodigd.

99plus

(foto Ben Vulkers)

Op www.drentwatchers.nl werd de presentatie van het boek 99+ Een geheim… of geluk? aangekondigd. Presentator Annette Timmer van PuurNoord wees me erop. Ze vroeg of ik het leuk zou vinden de fotografie van dit boek te bespreken. Dat vond ik, want de portretten van de eeuwelingen trokken mijn aandacht.

Deze bijvoorbeeld, van Hendrik Roelofs, te midden van de dwarrelende herfstbladeren. Wel passend bij de periode van het leven waarin de geïnterviewden zich bevinden.

De foto's gemaakt door Ben Vulkers vullen interviews aan die de artsen Nanno Kleefstra en Hans van Hateren voerden met tien 99-plussers. De gesprekken gingen over hun leven en vooral ook over hun gezondheid. De artsen zijn verbonden aan Langerhans en doen onafhankelijk onderzoek naar de zin en onzin van behandeling van suikerziekte, bloeddruk en cholesterol bij ouderen. De opbrengst van het boek is ook voor dit doel bestemd.

Na de uitzending van afgelopen woensdag, kon ik de informatie uit de interviews met de ouderen en het gesprek dat ik met Vulkers had, gebruiken in een spread voor de Leeuwarder Courant. Vandaag hadden we dus nog eens twee pagina's met tien portretten in de krant.

Pieper

Deze week wat aan het experimenteren geweest voor een expositie geïnspireerd op De Aardappeleters van Vincent van Gogh. Dit is misschien wel heel letterlijk een aardappel, maar ik wilde het voorwerp museale allure geven, zoals het schilderij dat ook heeft.

De vorm is zo eenvoudig, en de kleur van sommige rassen zo bijzonder. Het is een soort juweel, maar dan een eetbare.

Het kan overigens heel goed zijn dat de foto waarmee ik exposeer een heel andere wordt. Eén die dichter bij het werk ligt dat ik doorgaans maak. Een straatbeeld, of een portret. Veel tijd heb ik niet meer om hierover na te denken. Eind volgende week moet ik beeldmateriaal aanleveren voor de promotie van @ard.app.el, zoals het evenement heet.

Wie benieuwd is naar het eindresultaat, en het werk van de andere deelnemende kunstenaars, onder wie Hendrik Elings, Gea Schenk, Jenny Boot en Baukje Venema, kan van 20 mei tot en met 19 december terecht in MartiniPlaza in Groningen. De organisatie is in handen van Lê Hyunh van Lê Art Gallery.

Reizen

Zoltin Peeter woont en werkt in een grote boerderij in de buurt van Hallum. Een groot houten 'kompas' in zijn voortuin wijst alle windrichtingen aan. Typerend voor een man die graag reist, en zijn reizen verwerkt in zijn tekeningen.

Een expositie met tekeningen en schetsen van Peeter is momenteel te zien in galerie Hoogenbosch in Gorredijk. Hij draagt als titel Het oog dient te reizen. Naar aanleiding daarvan bracht ik hem eind maart een bezoek voor een artikel in de Leeuwarder Courant.

Altijd mooi om een kunstenaar te bezoeken in zijn eigen biotoop. Om te zien waar de ideeën worden geboren, het denken en zwoegen plaatsvindt. Wat er aan de muur in de woonkamer hangt ook. Het is soms verbazingwekkend dat de meest strakke werken in wanorde worden geboren.

Mijn bureau kan er bij tijden bijna net zo uitzien als de tafel hierboven. Vol aantekeningen, kaartjes, boeken, pennen en cd's. Maar bij mij is dat omdat mijn werkkamer en mijn tafel niet zo groot zijn… Evengoed rolt er uit die chaos wel iets moois.

Ontroer(en)d

Dat een onbestemd voorwerp zo kan ontroeren… Dat verbaasde me bij Open Stal in 2015 bij het zien van het werk van Auk Russchen. Niet dit werk, maar andere voorwerpen en kunststukjes van geitenhuid. Gehaakt soms, bewerkt met naalden en een brander. Genaaid tot kleinoden die je wilde aanraken. Koesteren, aaien.

Ze intrigeerde me, deze dappere zwartharige uit Haule. Waarom koos ze voor dit materiaal? Wat waren haar drijfveren? En was ze nu zo uitbundig van zichzelf, of gingen er achter haar iets te uitgelaten gedrag zenuwen en twijfels schuil?

Ik besloot haar te vragen voor een interview. Ergens in oktober vorig jaar. Ze aarzelde, maar besloot toch 'ja' te zeggen. Zij het dat onze afspraak maanden vooruit - eind februari - gepland werd. Omdat er dan een logische aanleiding was om over haar te schrijven, want ze doet mee aan de Kunst-aan-Huisroute, de atelierroute Lauwersland.

Het werd een bijzonder gesprek, heel persoonlijk. Evenals de mailwisseling die na afloop volgde. Lang niet alles was geschikt voor dit blog, noch voor de krant. Maar in de Leeuwarder Courant valt haar geschiedenis te lezen. Lees over haar drijfveren en inspiratie, en bekijk de foto's van haar laatste werken. Opnieuw ontroerend. Omdat iets dat uit het hart komt, altijd raakt.

Indigo

Dit weekeinde opent het Fries Museum een expositie over het werk van Claudy Jongstra uit Spannum. Ze verwierf bekendheid met bijzondere wandtapijten, maar maakt inmiddels ook ander ruimtelijk werk. Zoals dit Metaphoric Indigo, dat ze speciaal voor deze expositie maakte.

Indigo is niet alleen een bijzondere kleur, maar ook aan de natuurlijke verfstof valt moeilijk te komen. Biologisch-dynamisch akkerbouwbedrijf Gerbranda State in Pietersbierum heeft voor Jongstra speciaal planten verbouwd, waaruit ze haar eigen indigo kon winnen. Dat is te zien in het Fries Museum, en ze vertelt erover in mijn verhaal, dat vandaag in de cultuurbijlage Freed van de Leeuwarder Courant staat.

Bij dat verhaal deze foto, waarin vooral de schaal van het werk opvalt. Het verhuist hierna naar Medisch Centrum Leeuwarden. 'Dit soort samenwerkingen is heel bijzonder', benadrukte Jongstra. Voorop de bijlage een ander portret van haar 'in' dit werk.

Scènes

(foto Judith Minks)

Vanavond heb ik in PuurNoord van Podium TV het werk besproken van Judith Minks, Rinkje Miedema en Hans Meesters, die gezamenlijk exposeren in de lobby van WTC Expo in Leeuwarden. Eerder al schreef ik voor de Leeuwarder Courant het volgende artikel over Judith:

Judith Minks: controle tot in detail

Ze nam er even de tijd voor, maar eenmaal op stoom wist Judith Minks uit Harlingen cum laude af te studeren aan de Fotoacademie.

De foto's van Judith zijn scènes. Beelden uit het dagelijks leven, maar je ziet als kijker dat het geen spontane kiekjes zijn. Daarvoor zijn ze te gestileerd.

Het heeft even geduurd voordat Minks haar draai had gevonden. De eerste twee jaar van haar studie aan de Fotoacademie in Groningen verliepen voorspoedig. Daarna haakten er klasgenoten af, waardoor ze voor de keus stond: haar opleiding vervolgen in Amsterdam of een half jaar wachten tot anderen zich bij haar aansloten. Ze koos het laatste: 'Ik houd wel van het kleinschalige, en had geen zin om in Amsterdam opnieuw te moeten wennen.'

Eenmaal aan de slag verliep het derde jaar wat stroever. 'Aan het eind van het jaar luidde de conclusie dat ik technisch wel mooie foto's maakte, maar dat ze eigenheid misten.' Ze besloot een stapje terug te doen en een mentoraat in te lassen. Onder begeleiding van Robert van der Molen zocht ze naar 'waar ik echt door geraakt word'.

Ze kwam in aanraking met het werk van Gregory Crewdson, een Amerikaan die foto's maakt die zich afspelen in Amerikaanse dorpen. Het lijken filmstills, en het werk dat hij ervoor verzet grenst aan het filmvak. Hij heeft niet alleen grote lichtinstallaties nodig, maar ook een crew en 'acteurs'. Minks: 'Wat me heel erg aanspreekt is dat het scènes zijn die uit het dagelijks leven lijken gegrepen. Je kunt wel zien dat ze geënsceneerd zijn, maar hebben niet dat gestileerde dat bijvoorbeeld Erwin Olaf heeft.'

Toen Minks wist dat ze dit pad wilde bewandelen, kwamen de ideeën vanzelf. 'Ik ben op zoek gegaan naar een ruimte waar ik scènes kon bouwen.' Ze maakte de serie Momenten, waarbij ze put uit haar eigen jeugd en volwassen leven. Dat leidt tot beelden van een baby met hond, een peinzende vrouw op de rand van een bed, een paardenmeisje dat een zadel poetst.

Minks: 'Onze boxer was vroeger mijn grote vriend en mijn liefste speelgoed. Ik sliep bij hem in zijn mand.' Ze herschiep de huiskamer van toen, met het behang uit die tijd, een plant in een hoek en een plattegrond aan de wand. 'Ik heb alles nagebouwd, want ik wil alles van A tot Z onder controle houden. Dat geeft me de veiligheid om alles precies zo te maken als ik wil.'

Die eigen inbreng loodste haar door het derde jaar. 'Met vlag en wimpel.' Aan het begin van het vierde een laatste jaar wist ze dat ze voor haar eindexamen een serie wilde schieten over een hotelkamer. 'Daarvoor zou ik één decor bouwen, dat leek me te doen.' Toch was het nog filnk aanpoten, bekent ze.

De zomervakantie besteedde ze aan het schrijven van scripts. 'Ik beschrijf helemaal hoe de foto eruit komt te zien. Wc-bril omhoog of niet? Hoe ver staat de deur open? Welk licht brandt en welke attributen liggen in de kamer?'

Na de zomervakantie begon ze met bouwen. Allerlei bedrijven verleenden belangeloos hun medewerking. Van WTC Expo Westcord in Leeuwarden kreeg ze typische hotelattributen als een kluis, zeepjes, stoelen en een tafel, van Bakker Postma bad, toilet en kraan, van Walinga een bed met beddengoed. 'Mijn modellen haal ik uit mijn eigen omgeving. Of ik vraag kennissen of ze iemand kennen die aan mijn wensen voldoet. Er gaat veel tijd in zitten om zo alles bij elkaar te scharrelen.'

De eerste scène kostte haar anderhalve maand. 'Elke scène heeft zijn eigen sfeer en licht.' Vaak kon ze alleen in het weekeinde fotograferen, omdat haar modellen andere verplichtingen hadden. 'De laatste foto heb ik in drie weken kunnen maken, het ging dus op het laatst iets sneller…'

Voor ideeën put ze uit eigen ervaring en fantasie. Zo werkte ze een tijd in de optiek, en weet ze dat vertegenwoordigers van brillenmerken soms opticiens uitnodigen om hun aanbod te bekijken op een hotelkamer. 'En in mijn studententijd werkte ik in een hotel op Vlieland. Als ik moest helpen met kamers schoonmaken, kwam ik dingen tegen waar ik dan bij dacht: Wat zou hier gebeurd zijn?'

Haar inspanningen hebben succes gehad. De examencommissie met leden van buitenaf (Pim Milo, Annelies van der Goot, Peter Tahl) was vol lof en liet haar cum laude afstuderen. 'Ik probeer nu bij Westcord Hotels binnen te komen. Binnenkort heb ik een gesprek bij het Seeduyn Hotel op Vlieland.'

(de expositie M - M - M is tot 16 mei te bekijken in WTC Expo Westcord Leeuwarden)

Appeltaart

Eens in de twee maanden mag ik een 'binnenkijkreportage' maken voor de bijlage Wonen en Co van de Leeuwarder Courant. Soms kan ik daar makkelijk kandidaten voor vinden, andere keren moet ik wat meer moeite doen. Al jaren stond een huis bij de Tijnje op het lijstje van mogelijkheden, al kende ik de bewoners niet.

Het huis is een ontwerp van MA2 architecten in Mantgum, een strak vormgegeven rechthoek, waarbij het huis lijkt verlengd met een door brede balken beschermd terras en carport. Op basis van het adres kon ik de bewoners vinden en hen benaderen. Nadat er enige schroom was overwonnen, mocht ik langskomen voor een interview en fotosessie.

Ik trof het met het weer van die dag. Een al wat laagstaande zon, wat mooi licht opleverde. En enthousiaste mensen die me hun hele huis lieten zien en fotograferen. Het resulteerde in een mooi verslag, dat afgelopen zaterdag te lezen viel in de Leeuwarder Courant. Hierbij mijn favoriete foto: Anna met drie van haar vier kinderen en hun net gebakken appeltaart.

Hommels

Noordse balken en draailieren, langeleiks en hommels. Ik had er wel eens van gehoord, maar ze nog nooit bewust gezien. Tot afgelopen week. Evert Kluter uit Bontebok maakte in de afgelopen decennia tientallen noordse balken. Hij stelt ze wel ten toon in zijn atelier Karriefarriemeulen in Heerenveen. Maar hij wilde ook graag dat ze na zijn dood een mooie plek zouden krijgen.

Dat is gelukt. Het Valdresmuseum in het Noorse Fagernes wil ze graag overnemen. Binnenkort verhuizen zo'n dertig handgemaakte instrumenten naar het noorden. Maar eerst zijn ze nog tot eind maart te zien op een expositie in Heerenveen. Ik schreef er een fleurig stukje over voor de Leeuwarder Courant, dat begin volgende week te lezen zal zijn.

Ik sprak Kluter aan de telefoon. Een vrolijk en lang gesprek met veel anekdotes en zijwegen. Nieuwsgierig geworden naar de instrumenten besloot ik zelf de foto te maken. Kluter demonstreerde er meteen een danspoppetje bij dat hij ook zelf maakte.

Verlaat PuurNoord

Het was me helemaal ontschoten deze aflevering met jullie te delen. Ik zou eerst begin februari in PuurNoord iets vertellen over fotografie, maar vanwege afwezigheid van een van de andere maandgasten schoof ik een weekje naar voren. Dat had als voordeel dat we het konden hebben over de verkiezingen voor de Zilveren Camera, waar vier noordelijk fotografen kans maakten op de hoofdprijs.

In deze aflevering kreeg ik gezelschap van Jo Willems en Liesbeth Annokkee. Willems bewerkte de verhalenbundel Mensen die ik gekend heb van Jan Fabricius tot theatertekst. In de voorstelling door Roodpaleis spelen Ben Smit en Alina Kiers afwisselend de schrijver Fabricius, zijn geweten en zijn personages.

Docente Liesbeth Annokkee geeft mondelinge communicatie aan studenten rechten aan de Hanzehogeschool en verzorgt workshops proza schrijven. Ze schreef Het theater van Job en maakte daar ook illustraties bij, die te zien zijn op de expositie (en veiling) Dubbeltalent - De Rijke Buit in de bibliotheek van het Groninger Forum.

Zelf besteedde ik aandacht aan het werk van Kees van de Veen, Catrinus van der Veen, Corné Sparidaens en Lambert de Jong. Catrinus behaalde een eerste prijs in de categorie binnenland nieuws serie, en Kees scoorde een derde plaats in dezelfde categorie en een eerste plek met een losse foto in binnenland nieuws enkel. Lambert de Jong eindigde met zijn serie Myn omke op de tweede plek in de categorie binnenland documentair. Met zijn serie portretten van dammers op het WK dammen eindigde Corné op een tweede plaats in sport.

Wilddiner

Kijk, Fleur, ganzen.

In mijn boek Foodtocht door Friesland (uitgeverij Wijdemeer) wil ik aandacht besteden aan de jacht. Verschillende jagers in de provincie leveren wild aan restaurants, die met dit scharrelvlees mooie gerechten bereiden. De jagers zijn soms aanwezig om een en ander te vertellen over jacht en wildbeheer.

Een van hen is Titus Sijmonsma, lid van het bestuur van de KNJV-afdeling Friesland. Hij vertelde afgelopen weekeinde tijdens twee wilddiners zijn verhaal, terwijl kok Rolf van der Veer van café De Kromme Knilles in Akkrum de maaltijd bereidde, die werd genuttigd in zeilschool Pean in het nabijgelegen Nes. Beide avonden zaten vol.

Voor de foto poseert Sijmonsma met zijn Duitse staande hond Fleur.

Tuinkabouter

Zo! Door omstandigheden ben ik een tijdje niet actief geweest op dit blog. Maar ik zal de draad weer oppakken. Vooral nu ik een mooi portret heb om te tonen.

Bovenstaande 'kabouter' is kunstschilder Anne Feddema uit Leeuwarden. Komende zondag opent zijn tentoonstelling Eden en daarbuiten in Melklokaal, een galerie in Heerenveen. Feddema heeft de afgelopen jaar zijn koers verlegd en schildert tegenwoordig vooral scènes uit zijn tuin. Enfin, in de bijlage Freed van de Leeuwarder Courant kun je daar op 12 februari meer over lezen.

Overigens vertelt hij hier zelf meer over, morgen in het programma Op en út van Omrop Fryslân.

Omdat ik niet alleen zijn werk wilde laten zien maar ook de schilder in de omgeving waardoor hij wordt geïnspireerd, bezocht ik hem thuis in zijn atelier. Hier vandaan kijkt hij in de tuin, met een fikse berk. Hij had zelf bedacht dat hij leuk zou zijn om gekleed in primaire kleuren op de foto te gaan: als contrast met de gedempte tinten van de wintertuin. Dit is het resultaat.

We worden er allebei blij van. Net als ik blij word van zijn werk. Komende vrijdag zal ik het artikel op dit blog delen, voor ieder ter eigener beoordeling.