27 oktober 2014

Werken langs de afgrond









(Black.Light Project)

Tot en met 26 oktober was op verschillende plaatsen in Leeuwarden de Fotomanifestatie Noorderlicht te bekijken. Voor de Leeuwarder Courant maakte ik elke dinsdag een keuze uit het grote aanbod. Op 14 oktober was dat het Black.Light Project, te zien in het Fries Museum.

Het optreden van Charles Taylor leidde tijdens de burgeroorlogen in Sierra Leone (1989-1996 en 1999-2003) en Liberia (1991-2002), en ook in omringende landen, tot onmenselijk lijden. Honderdduizenden mensen vonden de dood, vaak teruggevonden in massagraven, en miljoenen burgers sloegen op de vlucht.

Tien jaar lang reisden de Portugese journalist Pedro Rosa Mendes en de Duitse fotograaf Wolf Böwig door West-Afrika om verslag te doen van deze oorlogen. Hun reportages werden wereldwijd in kranten en tijdschriften gepubliceerd en in 2007 genomineerd voor de Pulitzer Prize.

In de vele jaren van hun samenwerking vroegen Mendes en Böwig zich af hoe ze het onbegrijpelijke en het onvoorstelbare in woord en beeld moesten presenteren. Was het wel mogelijk om de ineenstorting van alles wat menselijk is te documenteren en tegelijkertijd de waardigheid van de slachtoffers te herstellen?

Ze nodigden illustratoren en kunstenaars uit op een stripfestival in Duitsland, waar ze ooggetuigen ontmoetten. Zij werkten gezamenlijk aan een samenvoeging van reportages, illustraties, fotografie en tekst. Böwig: ,,Voor bekende striptekenaars als Georg Pratt was het de eerste keer dat ze zich met non-fictie bezighielden.''

Dit Black.Light Project wil een internationale dialoog op gang brengen, die (veel) verder gaat dan traditionele oorlogsverslaggeving. De verschillende elementen vallen samen tot één geheel, een nieuw medium. Na exposities in Europa, Afrika en de Verenigde Staten zullen vijftien verhalen worden gebundeld in een ingenieus boek, dat per hoofdstuk uit te vouwen valt.

In het Fries Museum is over één muur een van de verhalen te zien, dat over de Prince of the death. Het gaat over Morie uit Sierra Leone, de enige overlevende uit een dorp met duizend inwoners dat in één dag werd uitgemoord.

De 'strip' gaat gepaard met een animatie, die door tekst en muziek nog meer indruk maakt. ,,Het gevaar bestaat dat je in de afgrond valt, als je zo dicht langs de rand werkt'', zegt een duistere stem. Doelend op de gruwelen die fotograaf Böwig heeft vastgelegd. Maar Böwig heeft met zijn kompanen een indringende manier gevonden om die afgrond voelbaar te maken, en zelf een stap terug te doen van de rand.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten