Moe paard

(foto Charlotte Dumas)

Onlangs vertelde iemand me over haar ervaringen bij een workshop waarbij ze met paarden had 'gespiegeld'. Bij de kennismaking met het eerste paard had ze vrij snel contact weten te leggen. Het dier reageerde makkelijk en wilde wel met haar meelopen.

Het tweede paard waarmee ze een opdracht moest doen, was niet zo gewillig. Ze aaide hem, sprak hem even ernstig toe maar hij wilde niet mee. 'Dit gaat niet werken', was haar conclusie. 'Heb je er alles aan gedaan?', vroeg de cursusleider. 'Ik vind van wel', vond mijn kennis. 'Ik denk het niet', kreeg ze als weerwoord.

Ze kreeg genadeloos de spiegel voorgehouden. Haar doortastende manier van werken, haar voortvarendheid, sloeg niet aan bij dit tweede paard. Ze moest voorzichtiger en rustiger te werk gaan, met meer geduld en uitleg. Toen ze het opnieuw probeerde, lukte het wel het dier te overtuigen. 'Daar heb ik veel van geleerd', zei ze na afloop. 'Soms moet ik me meer in mijn klanten verplaatsen en niet - met mijn kennis - denken dat iedereen weet waar ik heen wil.'

Ik dacht meteen aan dit verhaal toen ik in het Institut Neerlandais (tijdens Paris Photo) het verhaal van Charlotte Dumas hoorde over de paarden van Arlington National Cemetery. Die zijn hele dagen in de weer, doen acht begrafenissen op een dag op deze militaire begraafplaats.

Terugkerend thema in het werk van Dumas is de band tussen mens en dier. En die band is heel sterk tussen mens en paard. Ze fotografeerde en filmde de dieren 's avonds, als ze slapen of nog net niet. Na zo'n lange dag hebben ze veel moeten verwerken. Behalve lichamelijk moet hen dat ook emotioneel uitputten. Dat zie je niet alleen, je voelt het vooral. Deze paarden zijn moe.